Menopoz dönemi , menopoz yaşı , belirtileri ;
Menopoz, kadının düzenli adet kanamalarının ortadan kalktığı dönemi ifade eder.
Özellikle 45 yaşın üzerindeki bir kadında 6 aydan daha uzun süre adet olamama genellikle menopoz düşündürür.
Menopoz dönemine yaklaşan kadınlar genellikle ateş basmaları, uykusuzluk , gerginlik, sinirlilik, yorgunluk, halsizlik, unutkanlık, yorgun uyanma, vajinal kuruluk nedeniyle ağrılı cinsel ilişki gibi bulgularla doktora gelirler.
Menopoz dönemine giren kadınların bir kısmı bu dönemi yaşlanmanın başlaması olarak görürler.
Menopoz , üreme çağında yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonunun salgısının azalması ve adet kanamalarının kesilmesi halidir.. Östrojen hormonu azalması bu hormona bağımlı olan dokularda değişiklikler oluşmasına neden olur.
Ortalama menopoz yaşı 48 ± 3 olarak görülmektedir.
Kadınların sadece %1 kadarı 40 yaşından önce menopoz ile tanışır.
Menopoz yaşında hangi faktörler rol oynar?
Menopoz yaşı aslında kalıtsal olarak belirlenmiştir, ilk mens yaşı, doğum , emzirme gibi değişkenlerden etkilenmediği düşünülür
Beslenme bozukluğu olanlarda nispeten daha erken yaşlarda menopoz görülür.
Düşük kilolu kadınlar menopoz a daha erken girme eğilimindedir,
Sigara içenler daha erken menopoz ile karşılaşır.
Yumurtalıkların kan dolaşımının etkilendiği jinekolojik ameliyatları geçiren kadınlar (rahimin alınması gibi) menopoz ile daha erken tanışırlar.
Menopoz geciktirilebilirmi?
Östrojen hormonu menopoz dönemini geciktirmek için kullanılabilir, ancak kullanılan hormonun yan etkileri de akılda tutulmalıdır.
Erken menopoz ne demektir?
Erken Menopoz için yaş alt sınırı 35 olarak kabul edilir ,böyle bir durumda mutlaka bazı incelemeler yapılmalı ve muhtemel neden ortaya çıkarılmalıdır.
Menopoz dönemiyle kadınlarda kalp krizi ve felç riski artarmı?
Koroner damarlarda plak oluşumu ve daralma menopoz sonrasında kadınlarda hızlanır ve kalp krizi riski artar. Menopoz sonrası dönemde kan yağlarında da olumsuzluklar görülmekt , kolesterol ve trigliserid düzeyleri yükselmektedir, kan pıhtılaşmasında rol alan faktörlerin değişmesi ile de pıhtılaşma artışı görülmekte, bu nedenle koroner damar hastalığı ve beyin damarlarında tıkanıklığa bağlı felç riski artmaktadır.
Menopoz kadınlarda hangi tetkikler yapılır?
Muayene ve laboratuar tetkikleri olarak şunlar planlanır ;
Jinekolojik muayene ve ultrason ,
smear testi ,
Kan sayımı ,
lipid profili (total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol, trigliseridler)
Kc testleri ; ALT, AST .
Mamografi: 40–60 yaş arasında her yıl yapılması önerilir.
Kemik yoğunluk ölçümü , risk faktörü taşımayan ve hormon verilmesi kararlaştırılmış olan kadınlarda gereksizdir.
Menopoz kadınlarda yaklaşım nasıldır?
Rahim i olan kadınlarda östrojen ve progesteron içeren hormon kullanılırken, rahim i alınmışlarda tek olarak östrojen içeren ilaçlar verilir.
Menopoz öncesi dönemde olan kadınlarda kesintili östrojen ve progesteron verilerek adetler devam ettirilir.
Menopoz olalı 1 yıldan fazla geçmiş ise kesintisiz olarak verilir, adet gördürülmesi amaçlanmaz.
Menopoz döneminde cinsel istekte azalma varsa androjen hormonu verilir.
Menopoz kadınlarda hormon benzeri etkide ilaçlar verilebilir , yine bitkisel östrojenler de kullanılabilir.
Menopoz tedavisi kimlerde uygun olur?
Değerlendirilmesi iyi yapılmış menopoz olgularında kısa vadeli sıkıntıları engellemenin tek yolu hormon tedavisidir.
Son çalışmalara göre kemik erimesinin veya kalp hastalıklarının engellenmesi amaçlı hormon tedavisi artık kabul görmemektedir.
Hormon tedavisini ancak yakınması olan kadınlarda ve en düşük dozda kısa süreli (5 yıldan az) öneriyoruz.
Jinekolog dr