Kadında Adet (mens) düzensizliği ve Sancılı Adet (Menstrüel düzen bozuklukları ve Dismenore)
Normalde bir kadının adet süresi 21 gün ile 35 gün arası sürebilir.Dolayısıyla bu süreden fazla veya daha az süreli adet görme, adet düzensizliği olarak değerlendirilir.
Mens kanaması genellikle 2 – 7 gün sürelidir, daha uzun sürerse veya adet aralarında kanamalar olursa normal dışı kanama, adet düzensizliği olarak değerlendirilir.
Düzenli adet gören bir kadın ilk kez adet gecikmesi yaşıyorsa mutlaka gebelik olup olmadığı araştırılmalıdır.
Adet düzensizliği görüldüğü zaman kadının bir jinekolog tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Adet düzensizliği sebepleri şunlar olabilir;
Hormonal bozukluk (kadınlık hormonları yanısıra tiroid )
Miyom varlığı
Rahim ağzı polip ( et parçası)
Yumurtalık kisti
Adet düzensizliği görülünce ayrıntılı jinekolog muayenesi gerekir, hem vajinal muayene ve hemde ultrason ile sebep araştırılır.Geçerli sebep saptanamayan olgularda rahim içinden örnekleme yapılır (endometriyal biyopsi) ve patolojik inceleme ile tanı konur.
Rahim içi tabakanın az uyarılması veya çok uyarılması adet düzensizliği sebebidir, tedavide hormon ilaçları ile düzen sağlanmaya çalışılır.
Genç bir kızda ,üreme organlarının gelişme döneminde henüz hormonlar tam bir düzene girmemişken, anormal kanamalar olabilir.Bu tarz kanamalara juvenil kanamalar denir.Tedavisinde eksik hormon tamamlanır, geçiçi bir süreçtir.
Genç kadında adet düzensizliği problemi sıklıkla adet aralarının açılması ,adet azalması veya adet hiç göreme tarzında olabilir.Eğer kilo fazlası varsa, tüylenme sivicelenme de tabloya eklenmişse polikistik over hastalığı akla gelir.Bu olgularda yumurtlama problemi de vardır,durumlarına göre adet düzenleyici veya yumurtlama ilaçları verilir.
Aşırı diyetlerle kilo kaybı, veya sportif ağır exersizlerde kadında bu tür sorunlara yol açabilir.
Adet hiç görememe, kürtaj gibi bir cerrahi girişim veya 3 aylık doğum kontrol iğnesi sonrası görülebilir.
Bir kadın menopoz çağına yaklaşmışsa hormonlardaki azalmaya bağlı adet düzensizliği yaşayabilir.
Bir kadında adet düzensizliği son birkaç aydır tekrarlayıcı bir hal almışsa hormon profili bakılmalıdır, adet 2 veya 3. Günü basal hormon düzeyleri incelenir.
Sancılı mens, dismenore ;
Adet görmeden hemen önce veya adet sırasında kasıklarda görülen şiddetli kramp tarzı ağrılar için kullanılır.Bu ağrılar bir kadını günlük işlerinden alıkoyabilecek kadar güçlü olabilir.
Dismenore olgularında altta yatan bir organik sebep olmayabilir,adet döneminde olup biter, kadınlar ilk adet döneminden beri bunu çektiklerini ifade ederler.Genellikle doğum sonrası şikayetlerde azalma gözlenir.Tedavide analjezikler, gerekliyse hormonal ilaçlar kullanılır.
Dismenore olgularında organik sebepler de olabilir,önceleri sorunu olmayan kadınlarda başlar, endometriyozis,rahim içi araç ,iltihaplar rol oynar.Tedavi sebebe yönelik düzenlenir.
Cinsel ilişki sonrası kanamalarda daha ziyade vajinal veya servikal iltihap durumu , rahim ağzı yarası akla gelmeli, jinekolog tarafından değerlendirilmelidir.
Jinekolog dr